VRIJDAG 22 DECEMBER 2023 Heeft een kapper recht op het afgesproken tarief als een klant niet verschijnt op zijn knipafspraak? Met andere woorden: heeft hij bij no-show toch recht op betaling?

OVEREENKOMST Een kappersafspraak is een overeenkomst. Overeenkomsten moeten worden nagekomen.  Ook een knipafspraak moet dus worden nagekomen. Zo moet op het afgesproken tijdstip de kapper het haar knippen en de klant moet daarvoor het afgesproken tarief betalen.

BELLEN Een kappersafspraak kan op allerlei manieren worden gemaakt: direct na de laatste knipbeurt, telefonisch, via whatsapp of op de website, zie artikel 37 van het derde Burgerlijk Wetboek en artikel 3 van de Algemene Voorwaarden 2018 Uiterlijke Verzorgingsbranche.

TEKORTKOMING Wie een overeenkomst niet nakomt – dat wordt ook wel tekortkoming genoemd – is verplicht om de schade die de ander daardoor lijdt te vergoeden, tenzij de tekortkoming hem niet kan worden toegerekend, zie artikel 74 van het zesde Burgerlijk Wetboek.

TOEREKENBAAR Sommige mensen redeneren nu als volgt verder. No-show is een tekortkoming die in het algemeen aan de klant zal kunnen worden toegerekend. Als een klant niet komt opdagen omdat hij bijvoorbeeld de afspraak is vergeten, er wat tussen is gekomen of hij vond dat zijn haar nog wel even kon doorgroeien, dan is de tekortkoming toerekenbaar omdat die aan zijn schuld is te wijten, zie artikel 75 Burgerlijk Wetboek.

WANPRESTATIE Een toerekenbare tekortkoming wordt ook wel wanprestatie genoemd. Een tekortkoming die niet toerekenbaar is wordt ook wel overmacht genoemd. Wanprestatie leidt tot aansprakelijkheid, zie artikel 7 van de geldende algemene voorwaarden. Het leidt met andere woorden tot de verplichting om de schade van de wederpartij te vergoeden, zie artikel 74 Burgerlijk Wetboek.

VERMOGENSSCHADE Hun redenering gaat als volgt verder. Welke schade moet er worden vergoed? In elk geval vermogensschade, zie artikel 95 Burgerlijk Wetboek. Vermogensschade omvat zowel geleden verlies als gederfde winst, zie artikel 96 Burgerlijk Wetboek. Vergoeding van gederfde winst betekent voor een kapper dat het afgesproken tarief wordt betaald. Dit betekent dat de kapper bij no-show toch recht heeft op het afgesproken tarief (afgezien van de wettelijke bedenktijd). Behalve als er zich een extra klant heeft gemeld die in plaats van de no-shower is geknipt. Dan heeft no-show namelijk voor de kapper een voordeel opgeleverd, en dat moet worden verrekend, zie artikel 100 Burgerlijk Wetboek.

BLUNDER Wie redeneert zoals dat in de vorige alinea’s is gedaan begaat echter een grote blunder.

TEKORTKOMING? Het is waar dat de kappersafspraak een overeenkomst is en dat overeenkomsten moeten worden nagekomen. Het is ook waar dat de kapper verplicht is om op het afgesproken tijdstip het haar van de klant te knippen en dat de klant er dus recht op heeft dat hij dan wordt geknipt. Ook waar is dat de klant verplicht is om daarvoor het afgesproken tarief te betalen. Maar wat echter niet waar is, is dat de klant verplicht is om zijn haar te laten knippen. Hij is daartoe niet verplicht. En wie ergens niet toe verplicht is, kan geen tekortkoming begaan.

MEDEWERKING: JA Het is natuurlijk volstrekt duidelijk dat de kapper zijn verplichting om het haar te knippen niet kan uitvoeren als de klant niet komt opdagen. Nakoming van de verplichting om te knippen wordt dus verhinderd door de afwezigheid van de klant. De kapper heeft de medewerking van de klant nodig om zijn verplichting na te komen.   

TEKORTKOMING: NEE Maar die noodzaak (tot medewerking) schept nog geen verplichting (tot medewerking). Dat is niet alleen bij kappersafspraken zo. Er zijn zoveel overeenkomsten waarbij de ene partij de medewerking van de andere partij nodig heeft om zijn verplichting uit die overeenkomst na te komen, en toch is dan die andere partij niet verplicht om medewerking te verlenen. Zoals de klant van de kleermaker: een kleermaker kan een besteld maatpak niet afmaken, als de klant niet komt passen. Toch is zijn klant niet verplicht om te komen passen.

WANPRESTATIE: NEE No-show is geen tekortkoming en dus kan het ook geen wanprestatie opleveren.

VERZUIM Levert no-show iets anders op? Jazeker. Het is schuldeisersverzuim! Ook een schuldeiser kan namelijk in verzuim raken! Voor wat betreft het knippen is de klant de schuldeiser en is de kapper de schuldenaar. Wanneer komt een schuldeiser in verzuim? Een schuldeiser komt in verzuim, wanneer nakoming van de verbintenis verhinderd wordt doordat hij de daartoe noodzakelijke medewerking niet verleent, tenzij de oorzaak van verhindering hem niet kan worden toegerekend, zie artikel 58 Burgerlijk Wetboek. Als de kapper door de no-show van de klant verhinderd wordt in het uitvoeren van de afgesproken knipbeurt, dan is de klant in verzuim gekomen.

VERMOGENSSCHADE? NEE No-show is dus schuldeisersverzuim. Heeft schuldeisersverzuim tot gevolg dat de vermogensschade van de schuldenaar moet worden vergoed? Zoals gezegd zou dit dan betekenen dat zowel geleden verlies als gederfde winst moet worden vergoed. Zo ja, dan zou de kapper toch nog recht hebben op het afgesproken tarief. Wat zegt de wet? In de wet staat dat de schuldenaar bij schuldeisersverzuim slechts (…) recht heeft op vergoeding van de kosten (…) als gevolg van het verzuim gemaakt, zie artikel 63 Burgerlijk Wetboek. Dat betekent dat de kapper (slechts) recht heeft op vergoeding van de kosten die hij heeft gemaakt als gevolg van de no-show. Gemaakte kosten is niet hetzelfde als geleden schade. Ze omvatten in elk geval geen gederfde winst. Dus heeft de kapper er op grond van schuldeisersverzuim geen recht op dat de klant het afgesproken tarief betaalt. Als het zo is dat de kapper als gevolg van een no-show voor een knipbeurt geen kosten maakt, dan staat de kapper dus met lege handen. 

LEGE HANDEN? Heeft schuldeisersverzuim dan helemaal geen juridische gevolgen? Jawel. Schuldeisersverzuim leidt er bijvoorbeeld toe dat de schuldenaar zich kan beroepen op overmacht, aldus bijvoorbeeld C.H. Sieburgh in zijn Asserbewerking 6:1 uit 2020, op bladzijde 229. De kapper kan zich dus bij no-show beroepen op overmacht en is daarom niet aansprakelijk voor eventuele schade bij de klant. Maar dat is niet wat kappers zullen willen horen. Het goede nieuws is dat niet is uitgesloten dat kappers bij no-show recht kunnen krijgen op het afgesproken tarief, maar dan zullen ze dit zelf moeten gaan regelen. Maar dat wordt niet verder besproken in dit blog.  

Mr. Leon

De auteur heeft zijn best gedaan, maar kan niet uitsluiten dat zijn blogs juridische of feitelijke onjuistheden bevatten. Excuses daarvoor, maar aansprakelijkheid wordt niet aanvaard. De blogs zijn niet bedoeld als juridische adviezen maar om na te denken over recht.